مطالعات ادبی معاصر و مفهوم متدشناختی شکل

مفهوم دوره در مطالعات ادبی

منتقدان ادبی، دورۀ ادبی را در روایت تاریخ ادبیّات ایده ای سامان بخش یافته اند. دورۀ ادبی در اصل برشی از زمان است امّا در تاریخ های ادبی و مباحث انتقادی، معانی ضمنی و متداعی دیگری نیز دارد. این معانی ثانوی را می توان مؤلّفه های دورۀ ادبی خواند. مهم ترین این مؤلّفه ها که به تنهایی یا در ترکیب های گوناگون به مفهوم برش زمانی افزوده می شوند، عبارتند از: روح زمانه، شرایط تولید ادبی، هنجارهای غالب، تغییر ...

فرهنگ‌نگاری و زبان ادبی معاصر تاجیکی

فرهنگ‌نگاری در زبان تاجیکی تاریخی طولانی دارد؛ اما از اواخر دهۀ بیستم عصر گذشته، ضرورت تهیه و تدوین فرهنگ‌های نوی زبان تاجیکی به‌میان آمد. در همایشی بانام «کنفرانس یکم آموزش کادرهای تولیدی تاجیکستان شوروی» که به سال ۱۹۳۲م در لنینگراد برگزار گردید، مسئلۀ ترتیب فرهنگ‌های گوناگون، تنظیم اصول اصطلاح‌سازی زبان تاجیکی و... بررسی شد و دانشمندان برجسته‌ای چون الدینبورگ، برتلس، فریمان، زاروبین، یاکوبسن ...

درنگی بر مطالعات عرفانی معاصر

روشهای «تاریخ‌نگاری ادبی» نزد نویسندگان معاصر عرب

نویسندگان معاصر عرب، در نگارش تاریخ ادبیات عربی، از همة روش‌های تاریخ‌نگاری ادبی بهره جسته‌اند، این روش‌ها، با همة اشتراکات خود، در موضوعاتی مانند دسته بندی مراحل تاریخ ادبیات عربی، روش شناساندن نویسندگان و شاعران، بررسی انواع شعر و نثر و تحلیل مضامین و درونمایه‌های شعری، متفاوت از یکدیگرند و هر کدام بر دیگری از امتیازاتی برخوردار است. در این نوشتار، با توصیف کتاب‌های تاریخ ادبیات عربی که در د...

تاریخ نقد ادبی معاصر در ترازوی نقد

نقد ادبی در سال­های اخیر با اقبال فراوانی از سوی پژوهشگران مواجه گردیده است. جدای از انبوه کسانی که نقد آثار ادبی را رسالت و خویشکاری خود ساخته، آثار متعددی در نقد آثار شاعران و نویسندگان آفریده­اند، برخی دیگر از پژوهشگران معاصر به مباحث پیرامونی نقد ادبی چون جامعه شناسی نقد توجّه کرده، به نقد و مباحث آن پرداخته­اند؛ تاریخ نقد ادبی یکی از این مباحث پیرامونی است که درچند دهۀ گذشته نگاه بسیاری از ...

پژوهش‌های مسأله ‌محور در مطالعات ادبی

آگاهی از روش‌شناسی تحقیق موجب افزایش اثربخشی و کارایی پژوهش می‌شود. یکی از مباحث با ارزش و راهگشای روش تحقیق، بحث از اصول و مهارتهای پژوهش‌های «مسأله‌محور» است که در مطالعات ادبی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. رواج و گسترش تحقیقات مسأله‌ محور در عرصه زبان و ادبیات فارسی، نیازمند توجّه جدّی به اصول و ضوابط آن، تغییر نگرش در پژوهشگران ادبی، تجدید نظر در برنامه‌های درسی مراکز آموزش عالی و بازنگری در...